دیسک کمر چیست؟
یکی از مهمترین مشخصه انواع آسیب ها و بیماری های جسمانی درد است، اما زمانی که درد در قسمت کمر ایجاد میشود عموماً مربوط به آسیب دیدگی دیسک بین مهره ای در ستون فقرات است که در ابتدای این عارضه افراد علائم واضح و درد شدیدی را تجربه نمی کنند اما به مرور زمان آسیب دیدگی دیسک ها افزایش پیدا کرده و با از بین رفتن این بخش حساس و مهم دردی پیوسته و بی امان در ناحیه کمر ایجاد خواهد شد.
گاهی اوقات به واسطه انجام فعالیت های سنگین فشار مضاعف و البته غیر استاندارد به ناحیه کمر وارد میشود و ممکن است شما برای مدت زمان کوتاهی به صورت موقتی درد کمر را تجربه کنید، اما نهایتاً این عارضه بهبود پیدا می کند.
اما این دردها زمانی نگران کننده هستند که به طور پیوسته با فرد همراه بوده و حتی هنگام انجام فعالیت های سبک و عادی روزانه این درد تشدید میشود.
دیسک ها ساختاری منعطف و البته بسیار مقاوم دارند که در بین مهره های کمر قرار گرفته و شکل آنها معمولاً ژله ای و کاملاً صاف است، اما اگر این دیسک ها دچار اختلال شوند و از محل اصلی خود خارج شوند ممکن است با ایجاد فشار بر بخش های دیگر منجر به ایجاد درد شوند.
البته با از بین رفتن دیسک، استخوان مهره ها بر روی یکدیگر قرار گرفته و این سایش آسیب های جسمانی زیادی را به بار می آورد.
اما دیسک کمر با نشانه هایی همراه است که از مهمترین آنها باید به درد پیوسته اشاره کرد، حتی ممکن است مصرف انواع مسکن به تسکین درد کمک نکند و نیاز به درمان های تخصصی و جزئی تر خواهید داشت.
ساختار لاستیکی و بسیار مقاوم دیسک ها باعث میشود تا هنگام انجام فعالیت های مختلف و ضمن فشار وارده بر ستون فقرات هرگز اختلالی در عملکرد سیستم اسکلتی و حرکتی ایجاد نمیشود.
دیسک کمر که عارضه ای شایع در بین عموم افراد به ویژه افراد میانسال است نشأت گرفته از آسیب به این اعضای کوچک و مهم است که باید شرایط درمان و بهبودی خیلی سریع حاصل گردد.
دیسک کمر کجا قرار دارد؟
ستون فقرات شامل چندین مهره می باشد که در فضای بین آنها دیسک ها قرار می گیرد که وظیفه انتقال فشار وارده به بخش های مختلف و عضلات را بر عهده دارد.
این بالشتک های نرم و اسفنجی در بین تمامی مهره ها موجود می باشند اما مهم است که بدانید عملکرد درست ستون فقرات وابسته به حضور این دیسک ها است.
هرگونه آسیب در دیسک ها از جمله التهاب و یا پارگی باعث فشار نامناسب به ستون فقرات شده و عملکرد این بخش از بدن به طور کامل مختل میشود.
علائم دیسک کمر
آسیب های جسمانی همچون دیسک کمر علائمی دارند که با شناخت آنها می توانید بیش از آنکه زمان طلایی از دست برود به پزشک مراجعه کرده و اقدامات درمانی را انجام دهید.
درد ناحیه کمر تنها به این قسمت محدود نمیشود بلکه اندام های تحتانی همچون پاها و حتی زانو تحت تاثیر این فشار قرار گرفته و سیستم حرکتی افراد بسیار محدود می گردد.
با وجود دیسک کمر ممکن است مشکلاتی همچون سوزن سوزن شدن پاها و یا بی حسی آنها را تجربه کنید.
این افراد هنگام انجام فعالیت های مختلف و حتی در زمان استراحت چنین حالتی را تجربه می کنند اما نشستن و برخاستن و حتی انجام فعالیت های روزانه برای افرادی که با دیسک کمر مواجه هستند بسیار سخت است و با کوچک ترین تحرک درد بسیار زیادی را در کمر تجربه می کنند.
از مهمترین علائم دیسک کمر باید به گرفتگی عضلات پشت زانو اشاره کرد.
معمولاً گرفتگی در پاها از جمله نشانه های دیسک کمر است، البته باید بدانید که احساس درد در ناحیه باسن، ساق پا و یا ران نیز از نشانه های این عارضه خواهد بود.
کسانی که با دیسک کمرهای شدید مواجه هستند ممکن است درد زیاد و البته لحظه ای را هنگام سرفه کردن، عطسه و حتی ایستادن تجربه نمایند.
انواع درد های دیسک کمر
اگر بخواهیم کمی تخصصی تر در مورد خصوصیات بالینی انواع کمر درد صحبت کنیم باید بدانید که این عارضه به سه دسته تقسیم میشود.
اگر کمر دردها به صورت مکانیکی باشند یعنی شما در زمان استراحت وضعیت بهتری داشته و هنگام تحرک درد به سراغ فرد می آید، این دردها معمولاً هنگام نشستن، برخاستن و راه رفتن شدت پیدا می کند و البته این نوع دردها به بیماری های عصبی باز می گردد.
کسانی که با پارگی دیسک مواجه هستند و یا تنگی کانال نخاعی را تجربه می‌کنند با این دردهای ناپایدار مواجه بوده و البته ناشی از لیز خوردن مهره ها خواهند بود، در این نوع دردها باید بدانید که دیسک ها به شدت آسیب دیده هستند و باید سریعاً برای درمان آنها اقدام کنید.
نوع دیگری از انواع کمر درد را دردهای التهابی می گویند.
به گونه ای که معمولاً افراد در ابتدای صبح و بلافاصله بعد از بیدار شدن درد را تجربه می کنند اما زمانی که بدن گرم تر میشود و کشش و انعطاف عضلات باز می گردد این دردها تسکین پیدا کرده و اغلب افراد با وجود بیماری های التهابی چنین دردی را تجربه خواهند کرد.
عموم افراد با وجود بیماری های همچون آرتریت روماتوئید و اسپوندیلیت آنکلوزان ممکن است این نوع دردها را تجربه کنند.
دسته دیگری از انواع درد مربوط به تمامی نواحی کمر است و به آنها دردهای مختلط می گویند که ناشی از تومورها، شکستگی ها و پوکی استخوان است این دردها نیاز به رسیدگی فوری داشته و نباید به هیچ عنوان نسبت به آنها بی اهمیت باشید.
درد دیسک کمر به کجا میزند؟
بروز درد در ناحیه کمر محدودیت های زیادی را به همراه داشته و البته منجر به نگرانی افراد میشود.
اگر متوجه میشوید که درد کمر در قسمت سمت چپ بیش از دیگر نقاط است باید بدانید که به احتمال خیلی زیاد با پارگی دیسک مواجه هستید و یا ممکن است تنگی کانال نخاعی در حد بسیار زیاد رخ داده باشد.
درد در سمت راست کمر علاوه بر التهاب و پارگی دیسک ها و همچنین تنگی کانال نخاعی ممکن است مربوط به سیاتیک باشد و زمانی که این عصب قطور تحت فشار قرار می گیرد این دردها در قسمت سمت راست و محدوده پایینی کمر رخ می دهد.
همچنین اگر متوجه درد کمر در سمت راست میشوید کش آمدن لیگامان ها منجر به چنین اختلالی خواهد شد، با این حال باید همواره از سلامت خود مراقبت کرده و با انجام فرایندهای درمانی و تکنیک های گفته شده از طرف پزشک اقدامات لازم را برای کنترل درد انجام دهید.
انواع بیماری های دیسک کمر
دیسک موجود در بین ستون فقرات بخش مهمی در سیستم حرکتی به شمار آمده و مراقبت از سلامت آنها تاثیر زیادی بر عملکرد طبیعی بدن دارد.
از مهمترین بیماری های مربوط به دیسک کمر می توان به دهیدره یا کم آبی دیسک ها اشاره کرد.
قطعاً می دانید که بافت دیسک های ستون فقرات به دلیل خاصیت ارتجاعی که دارند نیاز است که همواره منعطف باقی بماند و زمانی که بدن با کم آبی مواجه م‌شود این دیسک ها خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده و پس از خشک شدن ملتهب م‌شوند و شرایط برای پارگی آنها فراهم خواهد شد.
دسته دیگری از انواع بیماری دیسک را ترک های دیسک کمر می نامند، گاهاً دیسک ها دچار ترک میشوند و به مرور زمان جوش می خورد و متخصصان معتقدند که دیسک ها خاصیت خود ترمیمی دارند اما زمانی که این ترک ها بیش از حد طبیعی باشند و شرایط برای بهبود فراهم نشود دیسک آب طبیعی خود را از دست داده و کارایی مناسبی نخواهد داشت و این مسئله باعث ایجاد درد در ناحیه کمر میشود.
برجستگی دیسک کمر یکی دیگر از بیماری های شایع است و آسیب های زیادی را در پی دارد، زمانی که دیسک ها کم آب میشوند به مرور زمان خاصیت لاستیکی آنها از بین رفته و دیسک ها به تدریج دچار ترک خوردگی و پارگی خواهند شد.
اما زمانی که ترک دیسک ها گشادتر از حد طبیعی میشوند به مرور زمان برجستگی هایی در سطح آنها ایجاد م‌شود که خاصیت ژلاتینی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد این برجستگی ها مانع از عملکرد درست دیسک ها شده و اختلالات و بیماری های مربوط به کمر رخ می دهد.
اما بیماری شایع دیگری که در دیسک اتفاق می افتد پارگی دیسک یا فتق دیسک کمر است، این عارضه زمانی رخ می دهد که دیگر شرایطی برای ترمیم دیسک وجود نداشته و این بخش های کوچک و حساس دچار پارگی میشوند و انعطاف و کارایی آنها به طور کامل از بین می رود.
پاره شدن دیسک باعث م‌شود تا ستون فقرات به مشکل خورده و مهره ها بر روی یکدیگر قرار می گیرند و این سایش درد زیادی به همراه دارد.
یکی دیگر از بیماری های مربوط به دیسک بین مهره ای کمری بیرون زدگی آنها می باشد، معمولا این عارضه در قسمت لومبار اتفاق می افتد.
دیسک لومبار به دلیل تحرک بیشتری که دارد ممکن است در معرض این اختلال قرار گرفته و اغلب دردهای پیش آمده در قسمت پایینی کمر مربوط به این دیسک ها خواهد بود.
علت های دیسک کمر
مهمترین دلایل آسیب به دیسک بین مهره کمری انجام فعالیت های نامناسب است، افرادی که بدون آمادگی جسمانی و در پوزیشن نامناسب اقدام به جابجایی اجسام سنگین می کنند بیش از هر فرد دیگری در معرض چنین آسیبی قرار می گیرند.
ناگفته نماند که اگر هنگام فعالیت های ورزشی بدون گرم کردن بدن تمرینات حرفه ای خود را آغاز کنید آسیب به مهره کمری و حتی غضروف های اطراف آن دور از انتظار نیست و ممکن است دیسک کمری دچار اختلال شود.
برخی از افراد به دلیل اتفاقات غیر عمد همچون سقوط، زمین خوردن و یا ضربات محکم به کمر ممکن است این عارضه را تجربه نمایند، اگر دیسک بین مهره ضمن این اتفاقات دچار آسیب شود باید سریعاً برای بهبود اوضاع اقدامات لازم را انجام دهید تا مبادا درد کمر تشدید شده و سلامت دیسک ها به طور جدی به خطر بیفتد.
پیشگیری از دیسک کمر
متخصصان و پزشکانی که در زمینه درمان و بهبود آسیب های جسمانی به ویژه دیسک کمر فعالیت دارند به تمامی افراد به ویژه جوانان توصیه دارند که با چند مراقبت ساده از سلامت ستون فقرات و دیگر اجزای آن مراقبت کرده تا با افزایش سن و ضمن انجام سایر فعالیت ها اختلالاتی همچون درد کمر را تجربه نکنند.
اولین اقدام برای پیشگیری از دیسک کمر حفظ تناسب اندام است.
بهتر است که وزن اضافه خود را کاهش داده و با شرایط جسمانی بهتری فعالیت های ورزشی را انجام دهید، این کار به تقویت عضلات کمک کرده و از سایر آسیب های جسمانی و فشار مضاعف به ستون فقرات و دیسک بین آنها محفوظ می مانید.
از طرفی دیگر برای انجام فرایندهای ورزشی گرم کردن و شروع با فعالیت های ساده تر نکته مهمی به شمار می آید.
همچنین بهتر است که در مدت زمان طولانی از نشستن و یا ایستادن خودداری کرده و حتی هنگام رانندگی در مسافت های طولانی زمانی را استراحت کنید، بهتر است که تمرینات ورزشی منظمی داشته باشید و با تقویت عضلات فشار مضاعف را از ناحیه کمر و ستون فقرات و البته دیسک ها بردارید.
به هیچ عنوان نباید حرکات ناگهانی داشته باشید، از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید.
بهتر است که بانوان برای فعالیت های روزانه از کفش های طبی و بدون پاشنه استفاده کنند و توصیه میشود که هنگام خوابیدن به طرفین قرار گرفته و هرگز بر روی شکم برای مدت طولانی قرار نگیرید.
درد دیسک کمر چگونه است؟
با بروز درد در ناحیه کمر افراد با این مسئله مواجه میشوند که آیا این درد نشات گرفته از دیسک کمر است یا مربوط به دیگر بخش های بدن میشود.
درد دیسک کمر معمولا اینگونه است که شما هنگام ایستادن یا نشستن درد زیادی را در قسمت پایینی کمر تجربه می کنید، البته هنگام راه رفتن این درد با افراد همراه است و فرد نمی توان مسیرهای طولانی را به راحتی قدم بزند.
این دردها معمولاً در شب و هنگام انجام فرایندهای جسمانی خاص تشدید میشود، از طرف دیگر افراد با وجود دیسک کمر ضعف های عضلانی را به صورت ناگهانی و بی دلیل تجربه می کنند، پس اگر با این نوع دردها مواجه هستید به احتمال خیلی زیاد با دیسک کمر مواجه شده و باید سریعا درمان انجام شود.
دسته دیگری از افراد پس از ابتلا به دیسک کمر این درد را با حالتی همچون سوزن سوزن شدن پاها و یا بی حسی پا توصیف می کنند، از طرفی این افراد درد و بی حسی را در یک سمت بدن تجربه کرده و ممکن است این دردها حتی به بازوها و قسمت های مختلف کمر کشیده شود.
عوارض دیسک کمر
از مهمترین عوارض دیسک کمر باید به محدودیت های حرکتی اشاره کرد که تمامی بیماران با آن مواجه میشوند، هر چه شدت آسیب دیدگی دیسک ها بیشتر باشد محدودیت های مربوط به دامنه حرکتی نیز افزایش خواهد یافت.
اما عوارض دیسک کمر به درد بسیار زیادی که در ناحیه کمر ایجاد میشود ختم نخواهد شد و معمولاً این افراد هنگام عطسه کردن و سرفه کردن و حتی ایستادن حالات نامناسبی را تجربه کرده که بسیار ناخوشایند و نگران کننده است.
مهمترین عوارضی که پس از ابتلا به دیسک کمر تجربه خواهید کرد این است که انجام فعالیت های روزانه برای شما سخت و دشوار میشود و در مواردی آسیب دیدگی آنقدر زیاد است که افراد نمی توانند به هیچ عنوان تحرک مناسبی داشته باشند.
به گونه ای که گاهاً پیاده روی تند و یا بالا رفتن از پله ها برای آنها غیر ممکن شده و حتی هنگام خوابیدن و چرخش به هر پهلو برای آنها بسیار دردناک است.
تشخیص دیسک کمر
اغلب متخصصان با معاینات فیزیکی متوجه خواهند شد که درد پیش آمده در ناحیه کمر به چه علت است و اغلب به راحتی می توانند دیسک کمر را تشخیص داده و برای درمان اقدامات لازم را انجام می دهند.
معمولا از حالاتی که بیماران برای پزشک توصیف می کنند متخصصان تا حد زیادی می توانند تشخیص قطعی خود را اعلام نمایند.
زمانی که افراد با حالاتی همچون گرفتگی پا به ویژه در پشته زانو و یا احساس سوزن سوزن شدن اندام های تحتانی مواجه باشند متخصصان بنا را بر آسیب دیدگی دیسک گذاشته و سایر روش های تشخیصی را در پیش می گیرند.
بهترین فرایند برای بررسی دیسک کمر تصویربرداری به واسطه ام آر آی است، این دستگاه تخصصی عملکردی بسیار حرفه ای داشته و بخش های جزئی کمر به راحتی قابل رویت است.
متخصصان پس از انجام ام آر ای تشخیص خود را اعلام کرده و فرایند درمانی مطابق با نوع و شدت آسیب انجام می پذیرد، در روند تشخیص دیسک کمر و سایر آسیب های مربوط به ستون مهره ها متخصصان علاوه بر ام آر آی از سی تی اسکن نیز استفاده می کنند.
البته دیسکوگرام برای چنین فرایندهای کاربرد داشته و متخصصان می توانند وضعیت دیسک ها را به صورت تخصصی ارزیابی نمایند.
درمان دیسک کمر
پس از انجام معاینه و اعلام نتایجی که از روش های تشخیصی به دست می آید متخصصان فرایند درمان را آغاز کرده و با توجه به وضعیت جسمانی بیماران بهترین شیوه را در پیش می گیرند.
در اغلب موارد آسیب دیدگی ناحیه دیسک آنقدر محدود و جزئی است که با استراحت رفع میشود، در این موقعیت متخصصان فرد را از هرگونه فعالیت شدید منع کرده و استراحت طولانی مدت را شیوه درمانی مناسبی می دانند.
در کنار استراحت بهتر است که فعالیت های روزانه خود را با حالتی درست انجام دهید و از انجام فعالیت های ناگهانی و سنگین خودداری نمایید.
اگر آسیب دیدگی ناحیه دیسک ها شدیدتر باشد متخصصان با انواع دارو همچون ایبوپروفن و داروهای ضد درد و ضد التهاب مانند آسپرین می توانند شرایط را تحت کنترل درآورده و برای بهبود دیسک های آسیب دیده روشی موثر خواهد بود.
یخ درمانی یا گرما درمانی نیز با توجه به نوع آسیبی که در دیسک به وجود آمده است فرایندی موثر خواهد بود.
متخصصان با یخ درمانی می توانند تورم و التهاب پیش آمده در ناحیه دیسک را تسکین داده و با گرم درمانی به افزایش جریان خون کمک می کنند و به این واسطه اسپاسم های عضلانی رفع خواهد شد.
علاوه بر روش های گفته شده اگر نتیجه مطلوب آنگونه که پزشک انتظار دارد حاصل نشود از داروهای شل کننده عضلات استفاده می کنند.
متخصصان استفاده از کمربندهای طبی را نیز روشی موثر دانسته و معتقدند که فیزیوتراپی برای بهبود سریع و تسکین درد بسیار موثر است.
در قدم آخر متخصصان برای بهبود سریع تر طب سوزنی را به بیماران خود پیشنهاد می کنند، اما اگر شدت آسیب به دیسک ها آنقدر زیاد باشد که تمامی روش های گفته شده به نتیجه مناسب ختم نشود متخصصان با انجام جراحی سعی در بهبود وضعیت دیسک ها داشته و اغلب نتیجه مثبت را دریافت می کنند.
ورزش های موثر برای دیسک کمر
زمانی که افراد با دیسک کمر مواجه هستند علاوه بر درمان های دارویی و تخصصی متخصصان از جمله دکتر ستار ندری توصیه می کنند که با انجام فعالیت های ورزشی به بهبود سریع تر دیسک ها کمک کنید.
مهم است بدانید تمامی فرایندهای ورزشی که برای بهبود دیسک کمر انجام میشوند معمولاً با سرعت آهسته انجام شده و هیچگونه وزنه سنگین در زمان انجام این فعالیت ها نیاز نخواهید داشت و مهم است که کشش عضلات در حد معقول انجام پذیرد.
اگر تمرینات ورزشی برای بهبود دیسک کمر به درستی انجام شود به مرور زمان شاهد تقویت عضلات و ماهیچه های مرکزی بدن بوده و این مسئله باعث میشود تا فشار اضافه از روی ستون فقرات برطرف شود.
این تمرینات به بهبود جریان خون کمک می کند و به مرور زمان التهابات پیش آمده در بدن فروکش خواهد کرد.
افزایش انعطاف پذیری عضلات به بهبود سریع تر دیسک ها کمک کرده و می توانید با انجام تمرینات خاص همچون یوگا و پیلاتس به بهبود وضعیت عضلات پشتی بدن کمک کنید.
روش های غیر پزشکی برای دیسک کمر
متخصصان معتقدند که برای درمان دیسک کمر و درد ناشی از این عارضه علاوه بر فرایندهای تخصصی و پزشکی با چند مراقبت ساده می توانید شرایط بهتری را تجربه کرده و روند درمان را با آسیب های محدودتری سپری خواهید کرد.
متخصصانی که در زمینه طب سنتی فعالیت دارند مصرف زنجبیل را برای تسکین درد ناشی از دیسک آسیب دیده مناسب می دانند، زنجبیل خاصیت ضد التهاب دارد و برای کسانی که با کمر درد مواجه هستند گزینه مناسبی است و باید با اصول خاصی از آن استفاده نمایید.
مصرف زنجبیل به صورت جوشانده گزینه مناسبی است اما بهتر است که با سایر محصولات همچون میخک آن را ترکیب کرده تا طعم و اثرگذاری بهتری داشته باشد.
شما می توانید به طور پیوسته مصرف زردچوبه را در رژیم غذایی خود گنجانده و از آنجایی که خاصیت ضد التهابی دارد به تسکین دردهای عضلانی و درد ناشی از دیسک کمر کمک می کند.
بسیاری از افراد معتقدند که مصرف برگ ریحون، چای بابونه و حتی پوست درخت بید و نعنا به صورت جوشانده تاثیر زیادی بر بهبود دردهای جسمانی دارد.
بسیاری از افراد معتقدند که سنبل الطیب اگر به صورت جوشانده و یا به صورت کپسول مصرف شود خاصیت آرام بخشی داشته و این گیاه دارویی بر تسکین دردهای ناشی از دیسک کمر موثر است و شما می توانید در کنار سایر روش های درمانی خیلی راحت و زودتر به نتیجه مطلوب دست پیدا کنید.
درمان خانگی دیسک کمر
علاوه بر مصرف انواع دارو و تمرینات ورزشی برای بهبود دیسک کمر با چند مراقبت ساده در خانه می توانید شرایط بهبودی را به راحتی فراهم کرده و در مدت زمان کوتاه تری سلامت کامل دیسک ها باز می گردد.
قبل از هر چیز باید بدانید که تغییر سبک زندگی تاثیر بسیار زیادی بر بهبود شرایط جسمانی دارد و توصیه میشود که خانم ها برای مدت طولانی از انواع کفش های پاشنه بلند استفاده نکنند و بر هنگام نشستن و ایستادن های طولانی انجام فعالیت های کششی را فراموش نکنند.
اگر زمان کافی برای انجام فرایندهای ورزشی را به صورت تخصصی ندارید با چند حرکت کششی ساده در خانه هم می توانید به تقویت عضلات خود کمک کنید.
داشتن خواب با کیفیت و استراحت کافی باعث میشود تا تنش ها و فشارهای وارد بر جسم افراد فروکش کرده و از هرگونه آسیب ها و بیماری های جسمانی در امان می مانید، پس باید در طی روز زمانی را به استراحت اختصاص داده و به هیچ عنوان نباید در فضاهای پرتنش قرار بگیرید.
از طرف دیگر مصرف پروتئین گیاهی به تقویت عضلات بدن کمک کرده و با کمتر کردن میزان التهابات شاهد بهبود سریع تر دیسک کمر خواهید بود.
مصرف انواع سبزیجات همچون اسفناج، کلم بروکلی و کلم پیچ را فراموش نکنید زیرا حاوی مقادیر زیادی از انواع مواد مغذی بوده که به تقویت ستون فقرات کمک می کند.
یکی دیگر از مراقبت های خانگی برای بهبود دیسک کمر داشتن رژیم غذایی سالم و غنی است، افرادی که با دیسک کمر مواجه هستند باید به طور مرتب ماهی سالمون و انواع لبنیات را مصرف کرده تا با جذب پروتئین نیاز بدن به خوبی تامین شود.
